بازرسی جوش یک فرایند مهم در صنعت بوده که هدف آن بررسی کیفیت، استحکام و ایمنی جوش‌ها از جنبه‌های مختلف است. این بازرسی شامل ارزیابی‌های تضمین کیفیت توسط متخصصان مجرب در مراحل قبل، حین و بعد از جوشکاری می‌شود تا اطمینان حاصل شود که سازه‌ها تا حد ممکن ایمن و مطمئن هستند.
جوش‌ها که از مواد مختلفی مانند فلزات و ترموپلاستیک‌ها ساخته می‌شوند، در بسیاری از صنایع و محیط‌ها کاربرد دارند. بنابراین، بازرسی و مراقبت صحیح از جوش‌ها برای حفظ ایمنی و کارایی سازه‌ها امری ضروری است. اگر می خواهید در زمینه آموزش جوش لوله گاز اطلاعات بیشتری کسب کنید تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
بازرسی جوش قبل جوشکاری
برای شروع بازرسی جوش، ابتدا باید کیفیت مورد نظر و حساسیت سازه را مشخص کنید. به عنوان یک بازرس، در ابتدای کار با سازه فلزی باید موارد زیر را بررسی کنید:
- موقعیت سازه
- تعداد طبقات اسکلت فلزی
- نحوه اتصالات
- ضخامت ورق‌ها
- موقعیت جغرافیایی
- تجهیزات کارگاهی
استانداردهای بین‌المللی و ابعاد متناسب با کار را می‌توان اقتباس و استفاده کرد. قبل از جوشکاری، باید به خصوصیات ابعادی زیر دقت کنید:
- زاویه شیار (Groove Angle)
- دهانه ریشه (Root Opening)
- ترازبندی اتصال (Joint Alignment)
- پشت بند (Backing)
پس از این مراحل، تحلیل و انتخاب روش جوشکاری انجام می‌شود. در اسکلت‌های فلزی معمولاً از روش‌های الکترود دستی، جوشکاری زیر پودری و به ندرت جوشکاری با گاز محافظ استفاده می‌شود. انتخاب و بازرسی مواد مصرفی، تجهیزات جوشکاری، برشکاری و عملیات حرارتی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدامات تضمین می‌کنند که سازه‌ای ایمن و پایدار ایجاد شود.
مطالعه بیشتر:جوشکاری لوله‌های گاز با فشار بالا به چه صورت است؟
بازرسی حین جوشکاری
یک بازرس جوش باید به فرایندهای مختلف جوشکاری صنعتی آگاه باشد، زیرا این آگاهی به جلوگیری از کاهش کیفیت اتصال کمک می‌کند. مهم‌ترین فرایندهای جوشکاری که بازرسین باید بشناسند عبارتند از:
- جوشکاری با استفاده از شعله (OFW)
- جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود پوشش‌دار (SMAW)
- جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود غیر مصرفی و گاز محافظ (GTAW)
- جوشکاری قوس الکتریکی با سیم جوش مصرفی در زیر پودر (SAW)
- جوشکاری مقاومتی (RW)
- جوشکاری قوس الکتریکی با سیم جوش توپر و گاز محافظ (GMAW)
- جوشکاری قوس الکتریکی با سیم جوش توخالی و گاز محافظ (FCAW)
بازرسی در حین جوشکاری با کنترل نحوه اتصال از نظر زوایای پخ‌سازی، فاصله ریشه و پیشانی اتصال شروع می‌شود. سپس بازرسی ترتیب توالی جوشکاری، استفاده از قیدها و گیره‌ها برای کنترل پیچیدگی ناشی از جوشکاری ضروری است.
کنترل تمیزکاری و حذف سرباره بین پاس‌های جوش، و بازرسی پیش‌گرم کردن و حفظ دمای بین پاس نیز لازم است. پیش‌گرم برای ورق‌های با کربن بالاتر از ۰.۲۵ درصد و ضخامت بالای ۲۰ میلی‌متر ضروری است. بنابراین، بازرسین باید دمای اولیه ورق و دمای بین لایه‌های جوش را کنترل کنند.
شرایطی که جوشکاری در آنها مجاز نیست شامل:
- دمای محیط کمتر از ۱۸ درجه سانتیگراد
- دمای فلز پایه کمتر از صفر درجه سانتیگراد
- سطح کار مرطوب یا در معرض بارش باران یا برف
- وزش باد با سرعت زیاد
- شرایط غیر متعادل و سخت برای پرسنل جوشکاری
این اقدامات تضمین می‌کنند که جوشکاری با کیفیت و ایمنی بالا انجام شود.
بازرسی بعد از جوشکاری
آزمایشات و بازرسی‌های اتصالات جوش داده شده به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: مخرب و غیر مخرب. آزمون‌های مخرب با تخریب قطعه، کیفیت اتصال را بررسی می‌کنند، در حالی که آزمون‌های غیر مخرب بدون آسیب رساندن به قطعه، این کار را انجام می‌دهند. تمامی این آزمون‌ها برای کنترل کیفیت جوش به کار می‌روند.
آزمون‌های غیر مخرب شامل موارد زیر هستند:
- بازرسی چشمی (VT): بررسی سطحی و اولیه جوش‌ها با استفاده از چشم غیر مسلح یا ابزارهای ساده مانند ذره‌بین.
- بازرسی مایع نافذ (PT): استفاده از مایعات نافذ برای شناسایی ترک‌ها و عیوب سطحی.
- بازرسی ذرات مغناطیسی (MT): استفاده از میدان مغناطیسی برای شناسایی عیوب سطحی و زیر سطحی در مواد فرومغناطیس.
- بازرسی التراسونیک (UT): استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای شناسایی عیوب داخلی.
- تست رادیوگرافی (RT): استفاده از پرتوهای ایکس یا گاما برای تصویربرداری از داخل جوش و شناسایی عیوب.
- تست جریان گردابی (ET): استفاده از جریان‌های گردابی برای شناسایی عیوب سطحی و زیر سطحی در مواد رسانا.
در این مرحله، مهم‌ترین عیوب جوش که باید شناسایی شوند، شامل ترک، تخلخل، روی هم افتادگی، نفوذ ناقص، ذوب ناقص، ناخالصی سرباره و گرده جوش اضافی است. بازرس جوش با توجه به استاندارد و سطح بازرسی مورد نظر، امکان ادامه کار یا بازگشت قطعه را بررسی می‌کند. تحلیل علل رخ دادن این عیوب و اعمال پیشگیری‌های بعدی به منظور جلوگیری از تکرار آنها نیز از وظایف مهم بازرس جوش است.
دوره بازرسی جوش سطح ۱ و ۲
آموزشگاه تاسیسات توان سال ها در زمینه تدریس مشاغل فنی فعالیت می کند. این مجموعه با همکاری گروهی از مدرسین حرفه ای و مجرب به آموزش جوشکاری می پردازد.
همچنین این مجموعه پس از پایان دوره به هنرجویان خود مدرک معتبر ارائه می دهد تا بتوانند به راحتی کسب درآمد کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد برگزاری کلاس ها یا قیمت ها با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید.
نتیجه گیری
در نتیجه، هدف اصلی بازرسی جوش، ضمانت می کند که اتصالات مطابق با استانداردهای صنعتی و الزامات ایمنی ارائه شده اند. این کار نه تنها باعث افزایش طول عمر سازه‌ها می‌شود، بلکه ایمنی کارگران و کاربران را نیز تأمین می‌کند. بنابراین، بازرسی جوش یک جزء ضروری و اجتناب‌ناپذیر در فرآیند ساخت و تولید صنعتی است که به بهبود کیفیت و ایمنی پروژه‌های مهندسی و صنعتی کمک می‌کند. جهت دریافت اطلاعات بیشتر با شماره های ۰۹۱۲۳۱۵۳۳۰۴ – ۰۲۶۳۲۷۲۱۰۴۸ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- چه تفاوتی بین آزمون‌های مخرب و غیر مخرب در بازرسی جوش وجود دارد؟
آزمون‌های مخرب (Destructive Testing) شامل تست‌هایی هستند که در آنها نمونه یا قطعه جوش داده شده تخریب می‌شود تا ویژگی‌های مکانیکی و کیفیت جوش بررسی گردد. این آزمون‌ها شامل تست کشش، خمش و ضربه می‌شوند.
در مقابل، آزمون‌های غیر مخرب (Non-Destructive Testing) بدون آسیب رساندن به قطعه، کیفیت و عیوب جوش را ارزیابی می‌کنند و شامل روش‌هایی مانند بازرسی چشمی، مایع نافذ، ذرات مغناطیسی، التراسونیک، رادیوگرافی و جریان گردابی هستند.
۲- بازرسی چشمی (VT) چیست و چگونه انجام می‌شود؟
بازرسی چشمی (Visual Testing) یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین روش‌های بازرسی غیر مخرب است که در آن جوش‌ها با چشم غیر مسلح یا با استفاده از ذره بین مورد بررسی قرار می‌گیرند. این بازرسی به شناسایی عیوب سطحی مانند ترک‌ها، تخلخل‌ها، نفوذ ناقص و ناخالصی‌های سرباره کمک می‌کند.
۳- چه عیوبی در حین بازرسی جوش شناسایی می‌شوند؟
مهم‌ترین عیوب جوش که در حین بازرسی شناسایی می‌شوند شامل ترک‌ها، تخلخل‌ها، نفوذ ناقص، ذوب ناقص، ناخالصی سرباره، روی هم افتادگی و گرده جوش اضافی هستند. شناسایی این عیوب به بازرس جوش امکان می‌دهد تا اقدامات لازم برای اصلاح یا پیشگیری از بروز مجدد آنها را انجام دهد و کیفیت جوش‌ها را تضمین نماید.