لوله کشی گاز خانگی یکی از حیاتی ترین بخش های تأسیسات ساختمان میباشد که کوچک ترین اشتباه در اجرای آن می تواند به فاجعه منجر شود. در این مقاله به صورت کامل و با زبان ساده، به بررسی قوانین لوله کشی گاز منازل طبق استانداردهای سازمان نظام مهندسی و شرکت ملی گاز ایران می پردازیم. همچنین به سؤال رایج هر علمک گاز برای چند خانه است؟پاسخ دقیق خواهیم داد.
قوانین لوله کشی گاز منازل در ایران به این صورت است که باید توسط پیمانکار مجاز انجام شده و لوله ها از جنس استاندارد فولاد یا پلی اتیلن باشند. مسیر لوله ها باید ایمن و قابل دسترس باشد و اتصال به کنتور طبق مقررات شرکت گاز صورت گیرد. بعد از نصب، سیستم باید تست فشار شود و تجهیزات ایمنی مانند شیر قطع و دستگاه هشدار دهنده گاز نصب شوند. همچنین، لوله کشی باید توسط ناظرین شرکت گاز بازرسی و تایید شود و استفاده از لوله های غیراستاندارد ممنوع است.
در بالا بصورت خلاصه لیست شده که قوانین لوله کشی گاز شامل چه مواردی است . در زیر به تفصیل به این قوانین لوله کشی گاز منازل پرداخته ایم.
طبق نشریه ۱۲۸ مقررات ملی ساختمان، اجرای لوله کشی گاز باید توسط مجری دارای صلاحیت انجام شود و طراحی و اجرای آن باید دارای تاییدیه مهندس ناظر گاز باشد.
برخی اصول پایه ای عبارت اند از:
1.استفاده از لوله فولادی درزدار، با ضخامت متناسب (مثلاً ۲ اینچ برای انشعابات اصلی)
لوله کشی گاز
بیشتر بخوانید: عیوب جوش و جوشکاری و انواع آن
برای اتصال به شبکه گاز شهری، طرح لوله کشی باید توسط شرکت گاز تأیید شود و شامل موارد زیر باشد:
تمامی مصالح استفاده شده در لوله کشی گاز باید دارای نشان استاندارد ایران باشند.
ایمنی در لوله کشی گاز خانگی فقط یک توصیه نیست، بلکه یک الزام قانونی و فنی است. رعایت اصول ایمنی در هر مرحله از اجرا—از طراحی تا تست نهایی—نقش حیاتی در جلوگیری از خطراتی مانند نشتی گاز، انفجار، یا مسمومیت با گاز مونوکسید کربن دارد. در ادامه مهمترین نکات ایمنی در لوله کشی گاز منازل را بررسی میکنیم:
پس از پایان عملیات لوله کشی گاز، پیش از اتصال به شبکه شهری یا راه اندازی وسایل گاز سوز، باید تست فشار گاز انجام شود. این مرحله توسط مجری دارای صلاحیت و در حضور مهندس ناظر گاز یا نماینده شرکت گاز انجام می گیرد و برای گرفتن تأییدیه نهایی اجباری است.
همه انشعابات، شیرها و وسایل مصرف کننده باید مسدود یا کور شوند.
مانومتر باید روی یکی از نقاط انشعاب نصب شود، معمولاً نزدیک ترین نقطه به علمک یا کنتور.
فشار تا حدود 150 میلی بار (معادل 1500 میلی متر ستون آب) بالا برده می شود. برای لوله کشی های تو کار، این مقدار ممکن است بیشتر باشد (تا 600 میلی بار).
باید حداقل ۱۵ دقیقه بدون هیچگونه افت فشار در مانومتر باقی بماند. هر افت جزئی، نشانه نشتی است.
به عنوان مرحله تکمیلی، با کف صابون محل اتصالات بررسی می شود تا نشتی ظاهری دیده شود.
در صورت موفقیت، مهندس ناظر گاز یا کارشناس شرکت گاز، گزارش تأیید تست فشار را صادر می کند. این گزارش برای دریافت کنتور الزامی است.
مطالعه بیشتر: آشنایی با قطعات پکیج دیواری
تست باید با هوا یا نیتروژن انجام شود، نه با گاز شهری (برای جلوگیری از خطر انفجار در صورت نشتی).
در ساختمان های چند واحدی، تست فشار باید برای کل شبکه و به صورت مجزا برای هر واحد انجام شود.
در صورت مشاهده افت فشار، باید تمام اتصالات باز و دوباره اجرا شوند؛ ترمیم با چسب یا مواد موقت مورد تأیید نیست.
پیشنهاد میشود: نکات اجرایی لوله کشی گاز
جمعبندی:
تست فشار، آخرین و مهم ترین مرحله ایمن سازی سیستم لوله کشی گاز منازل است. رعایت دقیق مراحل این تست، هم از نظر قانونی الزامی است و هم تضمین کننده ایمنی بلندمدت ساکنین. در دوره آموزش لوله کشی گاز توان، نحوه انجام تست فشار، کار با مانومتر، نحوه شناسایی نشتی و اصول اخذ تاییدیه شرکت گاز به صورت عملی آموزش داده می شود.
تعداد واحد هایی که می توانند از یک علمک گاز استفاده کنند، به طراحی شبکه، فشار گاز ورودی، ظرفیت کنتورها و تأیید شرکت گاز بستگی دارد. اما بهطور کلی:
توجه: در برخی موارد، شرکت گاز بر اساس مصرف پیش بینی شده، حتی برای دو واحد، علمک های مجزا در نظر می گیرد. تشخیص نهایی با کارشناس شرکت گاز میباشد.