Search
Close this search box.

قوانین لوله‌ کشی گاز منازل در سال 1404

قوانین لوله‌ کشی گاز منازل در سال 1404

لوله‌ کشی گاز خانگی یکی از حیاتی‌ ترین بخش‌ های تأسیسات ساختمان میباشد که کوچک‌ ترین اشتباه در اجرای آن می‌ تواند به فاجعه منجر شود. در این مقاله به صورت کامل و با زبان ساده، به بررسی قوانین لوله‌ کشی گاز منازل طبق استانداردهای سازمان نظام مهندسی و شرکت ملی گاز ایران می‌ پردازیم. همچنین به سؤال رایج هر علمک گاز برای چند خانه است؟پاسخ دقیق خواهیم داد.

خلاصه قوانین لوله کشی گاز منازل

قوانین لوله‌ کشی گاز منازل در ایران به این صورت است که باید توسط پیمانکار مجاز انجام شده و لوله‌ ها از جنس استاندارد فولاد یا پلی‌ اتیلن باشند. مسیر لوله‌ ها باید ایمن و قابل دسترس باشد و اتصال به کنتور طبق مقررات شرکت گاز صورت گیرد. بعد از نصب، سیستم باید تست فشار شود و تجهیزات ایمنی مانند شیر قطع و دستگاه هشدار دهنده گاز نصب شوند. همچنین، لوله‌ کشی باید توسط ناظرین شرکت گاز بازرسی و تایید شود و استفاده از لوله‌ های غیراستاندارد ممنوع است.

در بالا بصورت خلاصه لیست شده که قوانین لوله کشی گاز شامل چه مواردی است . در زیر به تفصیل به این قوانین لوله کشی گاز منازل پرداخته ایم. 

طبق نشریه ۱۲۸ مقررات ملی ساختمان، اجرای لوله‌ کشی گاز باید توسط مجری دارای صلاحیت انجام شود و طراحی و اجرای آن باید دارای تاییدیه مهندس ناظر گاز باشد.

برخی اصول پایه‌ ای عبارت‌ اند از:

1.استفاده از لوله فولادی درزدار، با ضخامت متناسب (مثلاً ۲ اینچ برای انشعابات اصلی)

  1. اتصالات جوشی یا رزوه‌ای با نوار تفلون استاندارد
  2. لوله‌کشی به‌صورت روکار (مگر در موارد خاص با مجوز توکار)
  3. تعبیه شیر قطع گاز در ورودی هر واحد
عکس مربوط به قوانین لوله کشی گاز منازل

لوله کشی گاز

بیشتر بخوانید: عیوب جوش و جوشکاری و انواع آن

مقررات شرکت گاز برای ساختمان‌ های مسکونی

برای اتصال به شبکه گاز شهری، طرح لوله‌ کشی باید توسط شرکت گاز تأیید شود و شامل موارد زیر باشد:

  1. فاصله مناسب بین علمک گاز و کنتورها
  2. لوله‌ کشی نباید از محل‌ های ممنوع (مثل حمام یا اتاق خواب) عبور کند
  3. لوله‌ کشی از کف، سقف کاذب یا داخل دیوار مجاز نیست مگر با مجوز رسمی و لوله‌ های مخصوص

الزامات لوله، اتصالات و شیرآلات گاز

تمامی مصالح استفاده شده در لوله‌ کشی گاز باید دارای نشان استاندارد ایران باشند.

  1. لوله‌ ها: فولادی درزدار مطابق ISIRI 3360
  2. شیرها: استاندارد 4047 و با قابلیت قطع اضطراری
  3. شیلنگ گاز: فقط در متراژ کوتاه، برای اتصال به وسیله (نه جایگزین لوله)

 محدودیت‌ های اجرای لوله‌ کشی گاز

  1. عبور لوله گاز از زیرزمین‌ های مرطوب یا محل عبور فاضلاب ممنوع است.
  2. استفاده از اتصالات دنده‌ ای در مکان‌ هایی که دسترسی دشوار است توصیه نمی‌ شود.
  3. لوله‌ها باید دارای شیب مناسب (حداقل ۱ درصد) در جهت خروج گاز های احتمالی باشند.

نکات ایمنی کلیدی در اجرای لوله‌ کشی گاز منازل

ایمنی در لوله‌ کشی گاز خانگی فقط یک توصیه نیست، بلکه یک الزام قانونی و فنی است. رعایت اصول ایمنی در هر مرحله از اجرا—از طراحی تا تست نهایی—نقش حیاتی در جلوگیری از خطراتی مانند نشتی گاز، انفجار، یا مسمومیت با گاز مونوکسید کربن دارد. در ادامه مهمترین نکات ایمنی در لوله‌ کشی گاز منازل را بررسی میکنیم:

  1. تست نشتی با کف صابون در پایان اجرا الزامی است.
  2. تمام لوله‌ ها باید عایق شده یا با رنگ ضد زنگ پوشانده شوند.
  3. وجود دودکش ایمن برای وسایل گازسوز ضروری است.
  4. محل نصب کنتور و شیر اصلی باید دسترس‌ پذیر و بدون مانع باشد.

بازرسی و تست فشار گاز در لوله کشی گاز منازل

پس از پایان عملیات لوله‌ کشی گاز، پیش از اتصال به شبکه شهری یا راه‌ اندازی وسایل گاز سوز، باید تست فشار گاز انجام شود. این مرحله توسط مجری دارای صلاحیت و در حضور مهندس ناظر گاز یا نماینده شرکت گاز انجام می‌ گیرد و برای گرفتن تأییدیه نهایی اجباری است.

مراحل انجام تست فشار گاز

  • بستن تمام مسیرهای خروجی گاز

همه انشعابات، شیرها و وسایل مصرف‌ کننده باید مسدود یا کور شوند.

  •  اتصال مانومتر (فشارسنج دقیق)

مانومتر باید روی یکی از نقاط انشعاب نصب شود، معمولاً نزدیک‌ ترین نقطه به علمک یا کنتور.

  •  فشاردهی با پمپ دستی یا کمپرسور

فشار تا حدود 150 میلی‌ بار (معادل 1500 میلی‌ متر ستون آب) بالا برده می‌ شود. برای لوله‌ کشی‌ های تو کار، این مقدار ممکن است بیشتر باشد (تا 600 میلی‌ بار).

  • زمان انتظار (تست ایستایی فشار)

باید حداقل ۱۵ دقیقه بدون هیچگونه افت فشار در مانومتر باقی بماند. هر افت جزئی، نشانه نشتی است.

  • بازرسی چشمی و تست کف صابون

به‌ عنوان مرحله تکمیلی، با کف صابون محل اتصالات بررسی می‌ شود تا نشتی ظاهری دیده شود.

  • تهیه گزارش تست

در صورت موفقیت، مهندس ناظر گاز یا کارشناس شرکت گاز، گزارش تأیید تست فشار را صادر می‌ کند. این گزارش برای دریافت کنتور الزامی است.

لوله کشی گاز خانه

مطالعه بیشتر: آشنایی با قطعات پکیج دیواری

نکات مهم در تست فشار لوله‌ کشی گاز

تست باید با هوا یا نیتروژن انجام شود، نه با گاز شهری (برای جلوگیری از خطر انفجار در صورت نشتی).

در ساختمان‌ های چند واحدی، تست فشار باید برای کل شبکه و به‌ صورت مجزا برای هر واحد انجام شود.

در صورت مشاهده افت فشار، باید تمام اتصالات باز و دوباره اجرا شوند؛ ترمیم با چسب یا مواد موقت مورد تأیید نیست.

پیشنهاد میشود: نکات اجرایی لوله کشی گاز

جمعبندی: 

تست فشار، آخرین و مهم‌ ترین مرحله ایمن‌ سازی سیستم لوله‌ کشی گاز منازل است. رعایت دقیق مراحل این تست، هم از نظر قانونی الزامی است و هم تضمین‌ کننده ایمنی بلندمدت ساکنین. در دوره آموزش لوله‌ کشی گاز توان، نحوه انجام تست فشار، کار با مانومتر، نحوه شناسایی نشتی و اصول اخذ تاییدیه شرکت گاز به‌ صورت عملی آموزش داده می‌ شود.

علمک گاز برای چند خانه است؟

تعداد واحد هایی که می‌ توانند از یک علمک گاز استفاده کنند، به طراحی شبکه، فشار گاز ورودی، ظرفیت کنتورها و تأیید شرکت گاز بستگی دارد. اما به‌طور کلی:

  1. ساختمان‌ های ۱ تا ۲ واحدی: معمولاً یک علمک کافی است.
  2. تا ۵ واحد: یک علمک با چند انشعاب داخلی، با رعایت اصول ایمنی قابل قبول است.
  3. بیش از ۵ واحد یا مجتمع‌ ها: نیاز به علمک جداگانه برای هر واحد یا طراحی چند علمک وجود دارد.

توجه: در برخی موارد، شرکت گاز بر اساس مصرف پیش بینی‌ شده، حتی برای دو واحد، علمک‌ های مجزا در نظر می‌ گیرد. تشخیص نهایی با کارشناس شرکت گاز میباشد.

مدیریت آموزشگاه تاسیسات توان

 فرمان پیشگاهی

مدیریت مجموعه فنی و حرفه ای توان

مهندس فرمان پیشگاهی، مدیر و موسس آموزشگاه های تاسیسات توان
تحصیلات وی فوق لیسانس مهندسی مکانیک است و سابقه سال ها تدریس در رشته های مرتبط با تاسیسات را دارد.
استاد پیشگاهی پس از تجربه 30 ساله تدریس در زمینه تاسیسات، آموزشگاه توان را با هدف آموزش انواع رشته های تاسیسات تاسیس نمود تا در جهت کارآفرینی در ایران گامی موثر بردارد.

درخواست تماس

مشـاوره تـلفـنی رایـگان

میزبان صدای گرمتان هستیم 

همین الان باما تماس بگیرید