نکات اجرایی لوله کشی گاز

لوله کشی گاز از جمله حساس ترین بخش های تأسیسات ساختمان است که کوچک ترین خطا در آن می تواند تبعات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. رعایت نکات اجرایی لوله کشی گاز نه تنها برای دریافت تأییدیه از شرکت گاز الزامی است، بلکه شرط اصلی حفظ ایمنی ساکنان و عملکرد صحیح سیستم گازرسانی محسوب می شود.

نکات اجرایی لوله کشی گاز شامل مجموعه ای از اصول، استانداردها و ریزه کاری های فنی هستند که در مراحل مختلف طراحی، انتخاب لوله و اتصالات، مسیر گذاری، جوشکاری، تست و رنگ لوله باید رعایت شوند تا سیستم نهایی ایمن، تأیید شده و ماندگار باشد.

نکات اجرایی لوله‌ کشی گاز قبل از اجرای کار

پیش از آن که عملیات لوله کشی گاز ساختمان آغاز شود، رعایت برخی نکات کلیدی می تواند از بروز خطاهای پرهزینه و ناایمن در ادامه مسیر جلوگیری کند. در این مرحله، بررسی شرایط پروژه، انتخاب تجهیزات مناسب و شناخت مسیرهای عبور لوله اهمیت ویژه ای دارد.

۱. بررسی نقشه و دریافت تأییدیه شرکت گاز

هرگونه عملیات اجرایی باید بر اساس نقشه مصوب شرکت گاز انجام شود. نقشه باید تأیید شده، دارای مهر و امضای مهندس ناظر گازرسانی باشد. اجرای بدون نقشه، غیرقانونی و خطرناک میباشد.

۲. شناخت مسیر لوله کشی و رعایت فاصله ایمن از سایر تأسیسات

پیش از شروع، باید مسیر عبور لوله های گاز با دقت بررسی شود. عبور لوله از کنار کابل برق، کانال کولر یا مسیر آب گرم مصرفی ممنوع است.
رعایت فاصله ایمن از سایر تأسیسات (برق، آب، فاضلاب) طبق استاندارد الزامی است.

۳. انتخاب لوله و اتصالات با استاندارد مناسب

لوله های مورد استفاده باید گالوانیزه سیاه درزدار سنگین (مطابق استاندارد ISIRI) باشند. استفاده از لوله های غیرمجاز یا غیراستاندارد ممکن است منجر به عدم تأیید پروژه توسط ناظر شرکت گاز شود.

۴. اطمینان از آماده بودن محل برای عملیات جوشکاری

قبل از ورود جوشکار، لازم است کارهای عمرانی، دیوارچینی، اسکلت بندی و محل نصب وسایل گازسوز مشخص شده باشد. همچنین محل کار باید از نظر ایمنی، تهویه و دسترسی مناسب بررسی شود.

پیشنهاد میشود: قوانین لوله کشی گاز منازل در سال 1404

نکات اجرایی حین لوله‌ کشی گاز

در حین اجرای لوله کشی گاز، رعایت جزئیات فنی و استانداردهای اجرایی نه تنها برای تأیید نهایی شرکت گاز ضروری است، بلکه تضمین کننده ایمنی و طول عمر سیستم گازرسانی خواهد بود. در این بخش، مهم ترین نکات اجرایی لوله کشی گاز در مرحله اجرای عملی را بررسی می کنیم:

۱. رعایت شیب استاندارد لوله ها

یکی از اصلی ترین نکات اجرایی لوله کشی گاز، حفظ شیب استاندارد در طول مسیر است. لوله باید به گونه ای نصب شود که در صورت نشتی، گاز بتواند به سمت نقاط تخلیه یا تست منتقل شود. شیب استاندارد معمولاً حدود ۱٪ در طول لوله است.

۲. جوشکاری صحیح و اصولی

در اتصالات گازی، استفاده از جوش لب به لب با برق (الکترود) مرسوم است. نکات اجرایی جوشکاری گاز شامل آماده سازی محل اتصال، تمیزکاری دقیق، انتخاب الکترود مناسب و تست جوش پس از سرد شدن است.
جوش ضعیف، ترک دار یا ناصاف، باعث رد شدن کل پروژه توسط ناظر خواهد شد.

۳. بست گذاری اصولی و فاصله های استاندارد

برای جلوگیری از لرزش یا نشست لوله ها، استفاده از بست فلزی الزامی است. فاصله بست ها نباید بیش از ۱٫۵ متر باشد و در زانویی ها حتماً از بست اضافه استفاده شود. این موضوع یکی از نکات اجرایی لوله کشی گاز است که کمتر به آن توجه می شود اما در بازدید نهایی نقش کلیدی دارد.

۴. عبور از دیوار و کف طبق استاندارد

در محل عبور لوله از دیوار یا کف، استفاده از غلاف (کاندوئیت) و عایق مناسب الزامی است. لوله نباید به طور مستقیم با مصالح ساختمانی تماس داشته باشد، زیرا باعث خوردگی یا نشتی در آینده می شود.

۵. عدم استفاده از زانو و اتصالات اضافی

در طراحی مسیر، باید تا حد ممکن از زانویی، سه راهی یا اتصالات غیرضروری پرهیز کرد. هر زانویی معادل افت فشار و یک نقطه ضعف بالقوه است. یکی از نکات اجرایی لوله کشی گاز که تکنسین های حرفه ای همیشه رعایت می کنند، طراحی مسیر به صورت مستقیم و با حداقل پیچ و خم است.

 اگر به دنبال یادگیری کامل این مراحل و اجرای صحیح آن‌ها در پروژه‌ های واقعی هستید، پیشنهاد می‌ کنیم در دوره آموزش جوشکاری و لوله‌کشی گاز ساختمان تأسیسات توان شرکت کنید؛ جایی که تمام نکات اجرایی لوله‌ کشی گاز به صورت عملی، تحت نظر اساتید با تجربه آموزش داده می‌ شود.

بخش نهایی نکات اجرایی لوله‌ کشی گاز

پس از پایان لوله کشی، مهمترین مرحله ای که نباید با بی دقتی انجام شود، تست نشتی و رنگ آمیزی است. این بخش، نقش کلیدی در دریافت مجوز نهایی از شرکت گاز دارد و آخرین فرصت برای اطمینان از کیفیت اجرای پروژه است.

۱. تست فشار (تست نشت گاز)
یکی از الزامات فنی و مهم ترین نکات اجرایی لوله کشی گاز، انجام تست فشار با هوا (نه با گاز!) است. این تست معمولاً با استفاده از کمپرسور و مانومتر انجام می شود:

• سیستم باید با فشار حدود 150-200 میلی بار پر شود.
• حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نباید افت فشار مشاهده شود.
• در صورت افت فشار، مسیر باید بازبینی و محل نشتی برطرف گردد.

نکته: بدون انجام صحیح تست فشار، پروژه شما توسط ناظر گاز تأیید نخواهد شد.

۲. رنگ آمیزی اصولی لوله های گاز
پس از تأیید تست، باید رنگ زرد مخصوص لوله گاز به صورت یکنواخت روی تمام مسیر اجرا شود. نکات کلیدی در این مرحله:

• تمام سطح لوله باید از قبل با سنباده یا برس فلزی تمیز شود.
• از رنگ مخصوص گاز (ضدزنگ پایه روغنی زرد) استفاده شود.
• اتصالات و جوش ها نیز باید کاملاً رنگ آمیزی شوند.

نکته مهم: ظاهر رنگ آمیزی بر نظر نهایی ناظر تأثیر دارد و نشانه دقت اجرایی تیم شماست.

۳. آماده سازی برای بازدید نهایی شرکت گاز
در نهایت، کل مسیر لوله کشی باید بدون مانع، بدون پوشش، و قابل رؤیت برای بازرس باشد. مدارک شامل نقشه تأیید شده، فرم های تست، و گزارش جوشکاری آماده ارائه به ناظر شرکت گاز باشند. در برخی پروژه ها، رعایت نکات اجرایی لوله کشی گاز در این مرحله، تعیین کننده صدور مجوز مصرف است.

پیشنهاد میشود: استاندارد جوشکاری لوله های فولادی چگونه است؟

چرا رعایت نکات اجرایی لوله‌ کشی گاز حیاتی است؟

در این مطلب تلاش کردیم مهم ترین نکات اجرایی لوله کشی گاز را به صورت مرحله به مرحله و کاربردی بررسی کنیم. از آماده سازی اولیه و نقشه خوانی، تا اصول جوشکاری، بست گذاری، تست فشار و رنگ آمیزی – تمام این موارد به طور مستقیم بر ایمنی، عملکرد و تأیید نهایی سیستم گازرسانی ساختمان تأثیرگذار هستند.

اگر شما به عنوان کارآموز، تکنسین یا فرد علاقه مند به این حوزه قصد دارید وارد بازار کار لوله کشی و جوشکاری گاز شوید، آگاهی از این نکات تنها بخشی از مسیر است.
برای تبدیل شدن به یک نیروی متخصص، نیاز به آموزش عملی، استاندارد و نظارت حرفه ای دارید.

آموزشگاه تاسیسات توان با مجوز رسمی سازمان فنی و حرفه ای کشور، برگزار کننده دوره های تخصصی از جمله:

• آموزش لوله کشی گاز ساختمان
• آموزش جوشکاری با الکترود
• آموزش نقشه خوانی و اجرای پروژه های واقعی

می باشد. ما در محیطی کارگاهی، واقعی ترین شرایط پروژه را برای هنرجویان فراهم کرده ایم تا بعد از دوره، بدون نیاز به آموزش تکمیلی وارد بازار کار شوند.