جوشکاری چند پاسه چیست؟+ مزایا- تکنیک‌ها و تعداد پاس‌ها

در این مقاله به بررسی جوشکاری چند پاسه می پردازیم. آیا می‌دانید جوش چند پاسه، چه زمانی از این جوش استفاده می‌شود، مزایای آن و چالش‌هایی که این نوع جوش دارد، دانستن اینکه چند پاس برای جوشکاری نیاز دارید و نحوه انجام جوش چند پاسه به چه صورت است. در ادامه مسیر آموزش جوش لوله گاز به شرح تمام این موارد پرداخته می‌شود. باما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی به دانش خود در زمینه جوشکاری بیافزایید. در صورتی که به این رشته علاقه مند هستید می‌توانید با موسسه آموزش تاسیسات توان این دوره را به صورت کاملاَ حرفه ای آموزش ببینید.

جوشکاری چند پاسه چیست؟+ مزایا- تکنیک‌ها و تعداد پاس‌ها

به طور معمول، هنگامی که شما دو ماده را با استفاده از فرآیند جوشکاری قوس الکتریکی به یکدیگر متصل می کنید، در درجه اول نگران گرمای اضافی هستید. گرمای بیش از حد، سرعت حرکت بسیار آهسته و جریان بیش از حد می تواند منجر به مشکلات مختلفی از جمله تاب خوردگی، سوختگی و اعوجاج شود.

مطالعه بیشتر: اعوجاج‌های جوشکاری و انواع وضعیت جوشکاری چیست؟

با این حال، گاهی اوقات نگرانی دیگری وجود دارد: اینکه نفوذ جوش شما به اندازه کافی عمیق نیست. باید از تکنیکی استفاده کنید که معمولاً این کار را نمی کنید: نام این تکنیک جوشکاری چند پاسه است. جوشکاری چند پاسه چیست، چه زمانی استفاده می شود و چه چیزهایی باید در مورد آن بدانید؟ بیا بحث کنیم.

جوش چند پاسی چیست؟

جوشکاری چند پاسی به فرایندی گفته می‌شود که در آن به جای یک بار عبور از روی اتصال، چندین بار این کار انجام می‌شود. این روش برخلاف جوشکاری تک‌پاسی است که تنها یک بار اتصال را پوشش می‌دهد. در جوشکاری چند پاسی، با عبورهای متعدد، استحکام و پایداری اتصال افزایش می‌یابد.

جوشکاری چند پاسی به اپراتورها این امکان را می‌دهد که قطعات ضخیم‌تری را نسبت به یک پاس جوش دهند. هرچند یک پاس واحد نیز می‌تواند قطعات ضخیم را به هم متصل کند، اما این اتصال عمدتاً سطحی خواهد بود. این تفاوت را می‌توان به اتصال دو قطعه با چسب و چسباندن نوار مقایسه کرد؛ امکان دارد به نظر برسد که این نوع جوش محکم است، اما در عمق ضعیف‌تر خواهد بود.

برای جوشکاری چند پاسه، آماده‌سازی دقیق و اغلب ایجاد شکاف‌های کوچک بین قطعات ضروری است. نمودارهای بالا، اصطلاحات و پیکربندی‌هایی که در جوشکاری چند پاسی استفاده می‌شوند را نشان و به درک بهتر این فرایند کمک می‌کنند.

چه زمانی از جوش چند گذر استفاده می شود؟

رایج ترین مورد استفاده برای جوشکاری چند پاسه زمانی است که دو قطعه فلزی با ضخامت بالا را به هم وصل می کنید. 

مزایای جوش چند پاس چیست؟

جوشکاری چند پاسی از مزایای متعددی برخوردار است. اصلی‌ترین مزیت این روش، امکان اتصال مواد ضخیم‌تر و تضمین استحکام و کیفیت اتصال است. هرچه مواد ضخیم‌تر باشند، نفوذ کامل جوش یا دست‌یابی به عمق کافی برای استحکام مطلوب، سخت‌تر می‌شود.

جوشکاری چند پاسی همچنین به کنترل حرارت کمک می‌کند. در این روش، هر پاس اجازه می‌دهد مواد پایه خنک شوند، پیش از آنکه پاس بعدی اعمال شود. این فرآیند مرحله‌ای، از ایجاد مشکلات حرارتی که در نتیجه جوشکاری با جریان بالا یا سرعت کم به وجود بیاید، جلوگیری می‌کند.

یکی دیگر از مزایای این روش، استحکام بیشتر اتصال نسبت به یک پاس منفرد است. این مسئله نه تنها به دلیل نفوذ کامل جوش، بلکه به دلیل تاثیر گرما بر ساختار مولکولی مواد است که باعث افزایش شکل‌پذیری و استحکام آنها می‌شود.

همچنین، جوشکاری چند پاسی ریسک سوختگی و مشکلات دیگر را کاهش می‌دهد. در ضخامت‌های معینی از مواد، یک پاس امکان دارد دشوار باشد و خطرات زیادی به همراه داشته باشد. با این حال، چندین پاس کوچکتر، فرآیند را ساده‌تر و کنترل‌پذیرتر می‌کند. جوشکاری چند پاسه نه تنها از لحاظ فنی و عملی، بلکه از لحاظ استانداردهای صنعتی نیز اهمیت دارد.

چالش ها و معایب جوش چند پاس چیست؟

علیرغم نشانه‌های بالا مبنی بر اینکه یک جوش چند پاس می‌تواند آسان‌تر از انجام یک جوش تک پاسی معادل باشد، این یک تکنیک مبتدی نیست. برخی از چالش‌ها، برخی از خطرات، و برخی از مشکلات در جوشکاری چند پاسه وجود دارد که برای جوشکاری با کیفیت باید به آنها اذعان و غلبه کرد.

یکی از بزرگترین خطرات، خطر آخال در اتصال جوش است. اینها برای هر جوشکاری خطرآفرین هستند، اما زمانی که جوش تک پاس را انجام می دهید، می توانید نتایج را بررسی کرده و به دنبال جوش‌ها، حفره‌ها، ترک خوردگی یا سایر نشانه‌های آخال بگردید. با این حال، هنگامی که چندین پاس انجام می‌دهید، جوش‌های اولیه در زیر مواد پرکننده بیشتری مدفون می‌شوند و بازرسی غیرممکن می‌شود.

به این معنی که یکی از مهمترین مراحل جوشکاری چند پاسه، آماده سازی اتصال با تمیز کردن آن است.

جوشکاری چند پاسی حتی در صورت تعمیر، نیاز به یک اتصال مناسب دارد. معمولاً، این به معنای خرد کردن منطقه برای آماده کردن فضای اریب، اغلب با یک شکاف کوچک است که می‌تواند مهره‌ای را در طرف مقابل ماده تشکیل دهد. 

مسائل کوچکی مانند رسوب سمباده، تفاله، سرباره حاصل از برش پلاسما، ناخالصی‌های موجود در مواد پایه، ناخالصی‌های مواد پرکننده، ناخالصی‌های موجود در گاز محافظ مورد استفاده، یا درمان‌های سطحی مانند روغن، گریس، رنگ یا درزگیر می‌توانند باعث این مشکلات شوند. بنابراین، بخش بزرگی از انجام یک جوش چند پاسه، آماده سازی مناسب برای جوشکاری است.

یکی دیگر از ملاحظات در هنگام آماده سازی جوش، انتخاب سطح مخروطی و نفوذ مناسب برای اتصال است. سمباده کردن بیش از حد مواد یا عمق بیش از حد یک اریب می تواند مشکلاتی ایجاد کند. علاوه بر این، سمباده زدن صحیح قطعه کار می‌تواند برای برخی از انواع تعمیرات ناخوشایند باشد و حتی می‌تواند با زوایای درگیر خطرناک باشد، به خصوص اگر از نوع درست سمباده استفاده نمی کنید. انتخاب ساینده مناسب نیز مهم است.

به همین ترتیب، انجام اولین پاس جوش و سپس سمباده زدن بیشتر برای آماده شدن برای جوش های بعدی معمول است. این اغلب زمانی انجام می شود که اولین پاس هنوز داغ است، این عمل برای صرفه جویی در زمان و هم برای به حداقل رساندن آسمباده لازم است. با این حال، همه ابزارهای سنگ زنی قادر به مقاومت در برابر گرمای اضافی نیستند و ممکن است در اولین گذر “لعاب” ایجاد کنند که منجر به آخال‌ها شود.

آیا می‌دانید به چند پاس نیاز دارید؟

برای رسیدن به نتایج مورد نیاز این متفاوت است. اگر مهندس ناظر دارید که WPS را امضا می‌کند، اطلاعات در آنجا در دسترس شما خواهد بود. در غیر این صورت برای تعمیرات و عملیات جوشکاری آزادتر باید خودتان تصمیم بگیرید. چگونه این تصمیم را می گیرید؟

عوامل مختلف زیر را در نظر بگیرید.

• سرعت جوشکاری: هرچه سرعت جوشکاری شما کمتر باشد، مهره ضخیم‌تری را در ناحیه‌ای که باید پر کنید باقی می‌گذارید. این بدان معناست که برای پر کردن شکاف به پاس های کمتری نیاز دارید و جوش چند پاس شما فقط چند پاس طول می‌کشد. با این حال، هرچه آهسته تر حرکت کنید، گرمای بیشتری ایجاد می‌کنید، بنابراین خطر مشکلات بیشتر می‌شود. شایان ذکر است که مهندس ناظر و ارزیابی مشخص کرده است که عبورهای نازکتر از نظر یکپارچگی سازه مشکلی ندارند. مشکل اصلی صرفاَ زمان است.
• نوع مهره: به طور خاص، یک مهره رشته‌ای (یا خط مستقیم) نازک‌تر و سریع‌تر است اما به پاس‌های بیشتری نیاز دارد. در مقابل، یک مهره درهم تنیده‌ی بافت که شامل حرکت به جلو و عقب در طول اتصال است، مواد بیشتری را رسوب می‌دهد و برای تکمیل اتصال تعداد گذرهای کمتری نیاز دارد. 
• نوع شیار: نوع اریب مورد استفاده – معمولاً U یا V – تأثیر خواهد داشت. در صورت مساوی بودن، شیار U نسبت به شیار V به مواد بیشتری برای پر کردن مناسب نیاز دارد و بنابراین به پاس‌های بیشتر، پاس‌های آهسته‌تر یا نوع مهره‌های متفاوتی نیاز دارد.
• الکترود: به طور کلی، هر چه قطر الکترودی که استفاده می‌کنید بیشتر باشد، رسوب مواد بزرگ‌تر خواهد بود و بنابراین، سریع‌تر می‌توانید جوش را در پاس‌های کمتری تکمیل کنید. برای کسب اطلاعات درباره الکترود جوشکاری می‌توانید مقاله انواع الکترود جوشکاری{جدول مشخصات و کاربرد انواع سیم جوش} را مطالعه کنید.
• تعیین تعداد پاسی می‌تواند یک موضوع ریاضی باشد، اما به همان اندازه که محتمل نیست، فقط باید پاس پشت سر هم انجام دهید تا جوشکاری شما کامل شود.  احتمالاَ ندانید تا زمانی که کارتان تمام شود چند پاس طول می‌کشد.

نحوه انجام جوش چند پاسه به چه صورت است؟

فرآیند واقعی انجام یک جوش چند پاس چیست؟

مرحله 1: سطوح را آماده کنید.  آماده سازی سطح شامل چندین مرحله است. با سمباده زدن و حذف هر گونه پوشش یا گریس که جوش را آلوده می کند، شروع کنید. این کار را با استفاده از سمباده برای تراشیدن ناحیه مفصل دنبال کنید. به طور معمول، پس از آن باید رو به اریب قرار بگیرید تا این شکاف بین قطعات کار باقی بماند. با تمیز کردن دوباره کار را به پایان برسانید تا مطمئن شوید که هیچ چیزی در ناحیه کار پوشش داده نشده است یا سرباره یا تفاله باقی مانده در جای خود باقی مانده است.

مرحله 2: پاس root را انجام دهید. این عمل عمیق ترین جوش از فرآیند جوشکاری چند پاسی است. برای اطمینان از موقعیت مناسب قطعات کار، می توانید قبل از این کار، جوش را چسب بزنید. گذر ریشه معمولاً یک مهره تک رشته است که 100٪ برای قطعات کار نفوذ می کند و سطح زیرین اتصال اریب را پر می کند.

مرحله 3: پاس ریشه را سمباده بزنید. به طور معمول، مقداری از گذر ریشه را سمباده می کنید – اغلب در حالی که هنوز گرم است – تا سطح را برای پاس های باقی مانده آماده کنید.

مرحله 4: پاس گرم را انجام دهید.  با این هدف که پاس‌های بعدی خود را در حالی که مواد تا حد امکان داغ هستند بدون آسیب رساندن به آنها انجام دهید. اکنون پاس‌های بیشتری را انجام می‌دهید تا مواد اولیه را بسوزانید، سرباره‌ها را حذف و مواد بیشتری را برای یک پایه محکم قرار دهید.

مرحله 5: پاس های پرکننده را اضافه کنید. 

مرحله 6: پاس کلاهک را اضافه کنید.  پاس کلاهک، جوش نهایی است که یک مهره برجسته در امتداد سطح به جا می گذارد. 

مرحله 7: قطعات کار را دوباره تکمیل کنید.  سنگ زنی، از بین بردن هر گونه سوراخ و سرباره سطحی، و تکمیل با افزودن هر گونه پوشش یا رنگ مورد نیاز تمام مراحل نهایی هستند.

استفاده از ابزارهای مناسب برای کار

یکی از کلیدهای موفقیت در جوشکاری چند پاسه، اطمینان از داشتن دستگاه جوشکاری مناسب برای این کار است. این مشکل مخصوصاً در مورد جوشکاری‌هایی است که تنظیم دقیق آن‌ها دشوار است، یا ممکن است در ولتاژ یا نرخ رسوب متغیر باشند. شما به ابزارهای خوب نیاز دارید، بنابراین در حین انجام جوشکاری  این موارد را در نظر بگیرید.

نتیجه گیری

در این محتوا دریافتید که جوشکاری چند پاسه چیست؟ مزایا و مراحل انجام این نوع جوشکاری به چه صورت است. چالش‌ها و معایب این نوع جوشکاری را نیز به طور کامل شرح دادیم. سپس در نهایت نحوه انجام این نوع جوشکاری را به طور کامل و دقیق بررسی و شرح دادیم.

در صورتی که علاقمند به این رشته هستند می‌توانید برای آموزش جوشکاری لوله گاز به آموزشگاه تاسیسات توان بهترین آموزشگاه فنی و حرفه ای در کرج و تهران مراجعه و دوره آموزش این رشته را به طور کامل و مفصل آموزش ببینید.